Στο άκουσμα της λέξης «FODMAP diet» μπορεί λανθασμένα το μυαλό κάποιων ν’ ανατρέξει ή να συνδέσει την συγκεκριμένη δίαιτα με διάσημες δίαιτες που κυκλοφορούν ανά καιρούς. Όμως δεν ισχύει κάτι τέτοιο στην προκειμένη περίπτωση! Παρακάτω θα μάθετε όλα όσα χρειάζεται να ξέρετε για την συγκεκριμένη δίαιτα!
Τι είναι τα FODMAPs;
Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε πως ο τίτλος οφείλεται στα αρχικά μιας μεγάλης ομάδας διαιτητικών σακχάρων που βρίσκονται σε πολλά κοινά τρόφιμα, όπως γαλακτοκομικά προϊόντα, σιτάρι και άλλους σπόρους, καθώς και στα φρούτα και στα λαχανικά. Το ακρωνύμιο FODMAPs σημαίνει ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες και αναπτύχθηκε για να περιγράψει αυτούς τους ανεπαρκώς απορροφούμενους υδατάνθρακες βραχείας αλυσίδας που μπορούν να οδηγήσουν σε υπερβολική συσσώρευση υγρών και αερίων, με αποτέλεσμα φούσκωμα, μετεωρισμός, κοιλιακό άλγος και διαταραχές του γαστρεντερικού.
Μελέτες παρατήρησης έχουν δείξει ότι ο περιορισμός των FODMAPs στη διατροφή ανακουφίζει από τα γαστρεντερικά συμπτώματα (φούσκωμα-πρήξιμο στην κοιλιακή χώρα, αυξημένα αέρια, κοιλιακό πόνο και λοιπά συμπτώματα) σε ασθενείς με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ). Επομένως, μια δίαιτα χαμηλής κατανάλωσης FODMAP αποτελεί μια ευκαιρία για θεραπεία – ανακούφιση σε αυτούς τους ασθενείς και όχι μόνο.
Τα FODMAP στη διατροφή είναι:
- Φρουκτόζη (κάποια φρούτα, μέλι, σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη)
- Λακτόζη (γαλακτοκομικά)
- Φρουκτάνες (σιτάρι, κρεμμύδι, σκόρδο κ.ά.) *Οι Φρουκτάνες είναι γνωστές και ως ινουλίνη
- Γαλακτάνια (φασόλια, φακές, όσπρια όπως σόγια κ.ά.)
- Πολυόλες (γλυκαντικά που περιέχουν σορβιτόλη, μαννιτόλη, ξυλιτόλη, μαλτιτόλη, φρούτα με κουκούτσι όπως αβοκάντο, βερίκοκα, κεράσια, νεκταρίνια, ροδάκινα, δαμάσκηνα κ.ά.)
Σε ποιους απευθύνεται μία διατροφή χαμηλή σε FODMAPs;
Ο περιορισμός των FODMAPs βελτιώνει συνολικά τα κοιλιακά συμπτώματα καθώς και το κοιλιακό άλγος, το φούσκωμα, τα αέρια και τη διάρροια σε ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Υπάρχουν μερικές μελέτες στις οποίες έχει εφαρμοστεί χαμηλή δίαιτα FODMAP για τη βελτίωση και άλλων διαταραχών του γαστρεντερικού πέραν του ΣΕΕ.
Για παράδειγμα, τα συμπτώματα τύπου συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου είναι κοινά σε ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, με μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης στη νόσο του Crohn από ό, τι σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα. Παρομοίως, η μείωση της διατροφικής πρόσληψης FODMAP βελτίωσε την παραγωγή και τη συνοχή των κοπράνων σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα.
Επίσης, υπάρχουν λίγες μελέτες παρέμβασης όπου δόθηκε δίαιτα χαμηλή σε FODMAP σε παιδιά με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, κατά τις οποίες παρατηρήθηκαν μείωση των συμπτωμάτων του γαστρεντερικού σε αυτά τα παιδιά, πιθανόν λόγω της μείωσης του οσμωτικού φορτίου και της παραγωγής αερίου από τη ζύμωση των σακχάρων.
Είναι δίαιτα που μπορεί ν’ ακολουθηθεί σε όλη τη ζωή;
Όχι, σε καμία περίπτωση! Αυτή η δίαιτα συνήθως συνιστάται για 2-6 εβδομάδες. Η πρόοδος των συμπτωμάτων πρέπει να αξιολογείται από τον ασθενή και τον πτυχιούχο διαιτολόγο που θα τον αναλάβει. Ο διαιτολόγος θα σας βοηθήσει/ συμβουλεύσει ποιες τροφές μπορούν να επανεισαχθούν σταδιακά στην ειδική αυτή διατροφή σας, δίνοντάς σας κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις, καλύπτοντας παράλληλα τα θρεπτικά συστατικά και τις φυτικές ίνες που χρειάζεστε ημερησίως.
Γενικές Συμβουλές για μια διατροφή χαμηλή σε FODMAP
- Ακολουθήστε τη διατροφή το πολύ 6 εβδομάδες. Μετά από αυτό, προσθέστε με κυκλική εναλλαγή τρόφιμα υψηλά σε FODMAP (προσθέτετε ένα κάθε φορά και εάν σας προκαλεί πάλι συμπτώματα, περιορίστε το ξανά).
- Διαβάστε τις ετικέτες των τροφίμων. Αποφύγετε τα φαγητά που παρασκευάζονται με τρόφιμα υψηλά σε FODMAPs π.χ. μέλι, ινουλίνη, σιτάρι, σόγια, κλπ. Ωστόσο, ένα τρόφιμο που περιέχει κάποιο συστατικό υψηλό σε FODMAP θα μπορούσε να ενταχθεί στη διατροφή σας, αρκεί ν’ αναγράφεται ως το τελευταίο συστατικό στη διατροφική ετικέτα της συσκευασίας.
- Δεν χρειάζεται ν’ ακολουθήσετε μια δίαιτα χωρίς γλουτένη, εστιάστε στα FODMAPs, όχι στη γλουτένη. Υπάρχουν δημητριακά χωρίς γλουτένη που παρασκευάζονται με χαμηλά FODMAPs, όπως είναι η πατάτα, η κινόα, το ρύζι ή το καλαμπόκι.
- Περιορίστε την ποσότητα σερβιρίσματος για φρούτα / λαχανικά χαμηλά σε FODMAPs λόγω υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Εάν έχετε συμπτώματα μετά την κατανάλωση αυτών των τροφών, τα συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται με την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τροφών χαμηλών σε FODMAP ή λόγω των φυτικών ινών που προσλαμβάνονται από αυτά..
Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα FODMAPs είναι φυσικά πρεβιοτικά, δηλαδή ενθαρρύνουν την ανάπτυξη των καλών βακτηρίων στο γαστρεντερικό σωλήνα. Ένας, ακόμα σημαντικός λόγος για να μην ακολουθείτε αυτή η δίαιτα μακροπρόθεσμα!
Γεύματα Χαμηλά σε FODMAP
- Αυγά ανακατεμένα με σπανάκι, πιπεριές και τυρί τσένταρ
- Smoothies με γάλα/ γιαούρτι χωρίς λακτόζη και φράουλες
- Zυμαρικά από ρύζι με κοτόπουλο, ντομάτες, σπανάκι ή σάλτσα πέστο
- Σαλάτα με κοτόπουλο, μαρούλι, πιπεριές, αγγούρια, ντομάτες και βαλσαμικό ξύδι
- Τορτίγια χωρίς γλουτένη με γαλοπούλα, μαρούλι, ντομάτα, τσένταρ, μαγιονέζα, μουστάρδα
- Σάντουιτς με ψωμί χωρίς γλουτένη ή καλαμποκίσιο με γαλοπούλα, τυρί cheddar, ντομάτα, μαγιονέζα
- Κέικ ρυζιού με φυστικοβούτυρο
- Φρούτα όπως μπανάνα, φράουλα, ακτινίδιο
- Γιαούρτι χωρίς λακτόζη με βατόμουρα ή μπανάνα ή ανανά
- Ξηροί καρποί όπως καρύδια, αμύγδαλα, φιστίκια
- Γάλα χωρίς λακτόζη με βρώμη
Τι να κρατήσετε;
Καταλήγοντας, τα στοιχεία μέχρι σήμερα δείχνουν ότι ο περιορισμός των FODMAPs είναι μια αποτελεσματική διαιτητική παρέμβαση για τη μείωση των συμπτωμάτων σε ασθενείς με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου. Η εφαρμογή μιας δίαιτας χαμηλή σε FODMAPs γίνεται καλύτερα με τη βοήθεια ενός πτυχιούχου διαιτολόγου, όπου μπορεί να κατανοήσει τα συμπτώματα του ασθενούς και να του εξασφαλίσει μια ισορροπημένη διατροφή, καθώς επίσης να τον εκπαιδεύσει για το ποια τρόφιμα μπορεί να τρώει και ποια ν’ αποφεύγει.
Αναδημοσίευση από άρθρο μου στο mednutrition.gr
